بسم الله الرحمن الرحيم

Zül-Cenaheyn Mevlana Halid-i Bağdadı (r.a.) mübarek türbeleri

Mevlânâ Halid-i Bağdadı (Radiyallah-u anhu);

Evliyanın en büyüklerinden. İslâm bilgilerinin mütehassısı. İnsanlara doğru yolu göstererek, hakiki saâdete kavuşturan ve kendilerine “Silsile-i âliye” ismi verilen âlimler ve veliler zincirinin “yirmidokuzuncusudur.” Asrının müceddidi idi.

İsmi Mevlânâ Halid-i Bağdad’ı Osmanı olup, lakabi Diyâüddin’dir. Hazret-i Osman bin Affan (r.a.) soyundandır. Annesinin soyu ise Hazret-i Ali (r.a.) ye ulaşır.

Mevlânâ Halid-i Bağdad-ı (r.a.) 1192 (M. 1778) senesinde, Bağdad’ın kuzeyinde bulunan Zûr şehrinde doğdu. 1242 (M. 1826) senesinde, Şevval ayının yirmialtıncı günü Şam’da vefat etti.

Cenaze namazını, talebesi olmakla şereflenen ve;

-“Beş vakit namazda Ettehiyyâtü okurken Resulullah efendimiz (Sallallahu aleyhi ve sellem) baş gözüyle görmezsem, o namazı iâde ederim.” Diyen Hanefi mezhebinde büyük fıkıh âlimi Seyyid Muhammed Emin İbn-i Abidin (r.a.) kıldırdı.

Kâsiyûn dağında bir tepeye getirilip, Cu’ma günü defnedildi. Şimdi bu yere “Salihiyye” denir. Burada yediyüz Peygamberin ve nice Eshab-i Kiram ve evliyâ-yı kibarın medfun olduğu rivayet edilmiştir.

Mevlânâ Halid-i Bağdad’ı hazretleri (r.a.) kabre konurken mübarek na’şlarından çıkan güzel koku, her tarafa yayıldı ve bu kokuyu almayan kimse kalmadı.

Ziyaret edenler, bu güzel kokunun şimdi de kabirlerinden hisedildiğini söylemektedirler.

Tahsili;

Mevlânâ Hâlid-i Bağdad’ı hazretleri (r.a.), daha küçük yaşlardan itibaren, keskin zekası, kuvvetli hafızası, sağlam irâdesi ve çalışkanlığı ile aklı ve naklı ilimlerde üstün bir dereceye yükseldi.

Tefsir, hadis, fıkıh, tasavvuf, akâid, sarf,nahiv, beyan, me’âni, bedi, vad’, arûz, edebiyat, lügat, usul, mantık, hikmet (fen), hey’et (astronomi) geometri, hesab ve diğer ilimleri öğrenip, Firûzbaâdi’nin “kamus” unu ezberledi.

Bütün ilimlerde, din ve fen adamlarına hocalık yapacak derecede üstün bir bilgiye sahip oldu. Din ve fen adamlarına hocalık yapacak derecede üstün bir bilgiye sahip oldu.

Din ve fen ilimlerindeki kudretiyle, bu geniş bilgi ve derin görüşleriyle, zamanın bütün âlim ve velilerinin takdirlerini kazandı. Hangi ilimden sorulsa, derhal cevabını verir, zekâ ve bilgisi karşısında akıllar hayrete düşerdi.

Hocaları;

Mevlânâ Halid-i Bağdad’ı hazretleri (r.a.) zamanın en büyük âlimlerinden olan; Muhammed bin Âdem’i Kürdi, Salih-i kürdi, Abdurrahma-i kürdi, Abdurrahim Berzenci ve onun kardeşi Abdülkerim Berzenci, Abdullah-ı Harpânı ve daha pek çok âlimden ilim öğrendi. İcazet (diploma) aldı.

İlimdeki üstünlüğü;

Mevlânâ Halid hazretleri (r.a.), zamanındaki Bağdad âlimlerinin ve tasavvuf ehlinin, belki asrındaki bütün âlimlerin en üstünü idi. Kur’an-i kerimin esrarına vakıf idi. Bütün ömrü zühd ve takva ile geçmişti.

Onu gören, ismini işiten her âlim, yüksekliğini, üstünlüğünü anlatırdı. Her ilimden ve kitabtan sorulan suallere rahatlıkla en uygun cevabı verirdi. Bu hali herkesi hayrette bırakırdı.

Arabi ve Farisi olarak yazdığı kaside ve manzûmeleri vardır. Çeşitli vesilerle ve seyahatleri esnasında söylediği beytler, nazik ruhunun terennümleridir. “Divan”ını görenler hayran olur.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Teâlâ hazretleri bizleri ve sizleri
Mevlânâ Halid-i Bağdadı (Radiyallah-u anhu) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı aff eylesin. Amin.

Fuad Yusufoğlu