بسم الله الرحمن الرحيم

Girnavas mevki-i

Adiyy (Ade) bin Misafir (Radiyallah-u anhu);

Evliyanın büyüklerinden. Künyesi Ebû Fadl olup, ismi Adiyy (Ade) bin Misafir bin İsmail bin Mûsa bin Mervân el-Emevi bin Hasan bin Mervan bin İbrahim bin Velid bin Abdulmelik bin mervan bin Hakem bin Ebi’l As bin Osman bin Affan’dır Adiyy bin Misafir hazretleri (r.a.) Ba’lebek civarında Beytü Kar denilen yerde 467(m. 1074) senesinde doğdu. 555(m. 11609 senesinde Hekkariyye’deki tekesinde vefat etti ve oradan defn edildi.

Adiyy bin Misafir (r.a.), zamanın meşhur âlimleriyle görüştü ve arkadaşlık yaptı. Bu âlimlerden bazıları; Akil el-Mencebi, Hammad ed-Debbas, Ebû Necib Abdülkahir es-Ssühreverdi, Abdulkadir el Ceyli, Ebü’l Vefa el-Hulvani ve Ebû Muhammed eş-Şenbeki (rahmatullahi alhim ecmain) dir.

Adiy bin Misafir (r.a.) önceleri dağlarda, ovalarda, sahralarda dolaşır, nefsini ıslaha çalışırdı. Uzun seneler, böyle yaşamaya devam etti. Öyle hal sahibi oldu ki, vahşi yırtıcı hayvanlar ona bir şey yapmazdı Daha sonra Musul civarında, Hekkariyye Dağı denilen bir yerde, büyük bir dergah yaptırdı. Çeşitli insanlar akın akın oraya gelip, ilim ve edeb tahsil ettiler. Evliyadan çok kimse onun talabesi oldu. Bu dergahın, zamanında bir benzeri olmadığı söylendi.

Adiyy bin Misafir (r.a.), zamanın bereketi, haller ve kerametler sahibi bir zat idi.

İbn-ül Ehdel (r.a.);

-“Onun çok kerametleri görüldü. Kükremiş bir aslanın yanında onun ismi söylense aslan durur, onun duası sebebiyle daniz dalgaları, Allah-u Teâlâ’nın izniyle sükünet bulurdu. demektedir.

Ebû Muhammed el-Mukri (r.a.), onun kerametler sahibi olduğunu şu şiir tercümesi ile anlatır;

-“Bu Adiyy bin Misafir’dir ki, onun şanı, mertebesi çok yüksektir.
Onun ismini söylemekle, denizin kabaran dalgaları sükünet bulur.
Sen onun mübarek ismini kükremiş bir arslana söylemiş olsan, o bir adım atmaz.
Hatta bulunduğu yerden bir karış bile ilerlemez. Olduğu yerde çakılmış gibi kalır.”

Ebü’l-Bereket ibn-ül Müstevfi (r.a.), Tarih-i “İrbil” isimli eserinde;

-“Şeyh Adiyy bin Misafir (r.a.) i gördüğümde, ben daha çocuktum. O mübarek zat, orta boylu, esmer renkli ve çok faziletli idi. Onun üstünlüğü ve güzel ahlakı cildler yazılsa anlatılamaz.” Demektedir.

İbn-i Şühbe (r.a.) ise bir esrinde;

-“O fakih bir zat idi. Mücahede yolunun büyüklerinden biri olup, sabrı çoktu. Başkaları bu mertebeye ulaşamadı. Şeyh Abdülkadir Geylani hazretleri (r.a.) kendisini çok medhu sena etti ve evliyaullahın ileri gelenlerden olduğunu söyledi.” Diye anlatmaktadır.

Ömer bin Muhammed şöyle anlatır;

-“Adiyy bin Misafir (r.a.) e yedi sene hizmet ettim. Çok harikülâde hallerine müşahede ettim.”

Olardan biri şudur. Bir gün, mübarek ellerine su döküyordum.

Bana;

-“Bir arzu ve isteğin var mı?” buyurdu.

Ben de;

-“Kur’an-i kerimi doğru okumayı çok arzu ediyorum. Fatiha ve birkaç sureden de başka ezberimde değil” deyince
Mübarek eliyle göğsüme vurdu O anda bütün Kur’an-i kerimi ezberimde buldum. Onun huzurundan çıktığımda Kur’an-i kerimi hakkıyla okuyordum.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Teâlâ hazretleri bizleri ve sizleri Adiyy (Ade) bin Misafir Radiyallah-u anhu’nun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı af eylesin. Amin.

Fuad Yusufoğlu