بسم الله الرحمن الرحيم

Girnavas şelalesi (Nusaybin)

İmâm-i Şafi-i (Radiyallah-u anh)- 8

Menkıbeleri ve medhi;

Süfyan-i Servi (r.a.) şöyle demiştir;

-“İmâm-i Şafi-i (r.a.) nin aklı, zamanındaki insanların yarısının akılları toplamından fazladır.”

Abdullah-i Ensari (r.a.) buyurdu ki;

-“İmâm-i Şafi-i (r.a.) yi çok severim. Çünkü evliyalıkta hangi makama baksam onu herkesin önünde görüyorum.”

İmâm-i Şafi-i (r.a.) az yer, az uyurdu;

-“On altı senedir doyasıya yemek yemedim.” Buyurdu.

Sebebi sorulunca;

-“Çok yemek bedene ağırlık verir, kalbi zayıflatır, anlayışı, idraki azaltır, çok uyku getirir ve böylece insanı ibadetten alıkoyar. Kulluğun başı az yemektir.”

İmâm-i Şafi-i (r.a.) nin siması, gayet güzel ve sevimli idi. Üstün bir zekaya ve kabiliyete sahib idi.

Peygamber Efendimiz (Sallallahu aleyhi ve sellem) in sünnetine son derece riayet ederdi. İlmi, tevazusu, heybet ve vekarı ile kalblere te’sir ederdi. Kur’an-i kerim okurken dinleyenler kendinden geçerdi.

Orta halli giyinirdi. Heybetli bir görünüşü vardı. O bakarken, yanındakiler su dahi içmezlerdi. Yüzüğünde, (El-bereketü fil-kana’ati) Yani “Bereket kanaat etmektedir.” yazılı idi.

Harun Reşid, her sene Bizans İmparatorundan vergi alarak çok para ve mal alırdı.

Bir sene İmparaotor, âlimlerle munakaşa etmek için ruhbanlar gönderdi.

-“Eğer bizi yenerlerse onlara vergimizi vermeye devam edeceğiz. YOK EĞER BİZ YENERSEK VERMEYİZ.” Dedi.

Bunun üzerine dörtyüz hiristiyan geldi. Halife bütün âlimlerin Dicle kenarında toplanmasını emretti.

İmâm-i Şafi-i (r.a.) yi çağırarak,

-”Hiristiyan ruhbanlara sen cevab ver!” Dedi.

Herkes Dicle kenarında toplandı. İmâm-i Şafi-i (r.a.) seccadeyi omzuna alıp nehre doğru gitti. Seccadeyi nehre atıp üzerine oturdu.

Ve;

-“Benimle munakaşa etmek isteyenler buraya gelsin.” Dedi

Bu hali gören ruhbanların hepsi Müslüman oldu. Bizans İmparatoru, adamlarının İmâm-i Şafi-i (r.a.) nin elinde Müslüman olduklarını öğrenince;

Dedi ki;

-“İyi ki, o buraya gelmedi. YOKSA BURADAKİLERİN HEPSİ MÜSLÜMAN OLURDU, KENDİ DİNLERİNİ BIRAKIRLARDI.”

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri Hadis ilimlerini etfara ışık saçar gibi yayan İmâm-i Şafi-i radiyallah-u anh veli kulun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Girnavas’tan bir göünüş (Nusaybin)

İmâm-i Şafi-i (Radiyallah-u anh)- 9

İmâm-i Şafi-i (r.a.) bir kere ders verirken, ders esnasında ON DEFA AYAĞA KALKTI. Sebebini sorduklarında,

Buyurdu ki;

-“Seyyidlerden bir çocuk, kapının önünde oynuyor. Kapının önüne gelip, kendisini gördüğüm zaman, ona hürmetten ayağa kalkıyorum. Resulullah (a.s.v.) ın torunu ayakta dururken oturmak reva değildir.”

Talebelerinden bir anlatır;

-“Bir bayram günü İmâm-i Şafi-i hazretleri (r.a.) ile berabr mescidden çıktık. Bir mesele hakkında sohbet ediyorlardı. Evlerinin kapısına gelince, bir hizmetçi kendisine bir kese altın getirip, efendisinin selamı olduğunu ve kabul buyurmasını rica etti. İmâm-i Şafi-i hazretleri (r.a.) keseyi kabul etti.”

Biraz sonra biri gelip,

-“Hanımım bir çocuk doğrudu. Yanımda hiç param yok. Sizen Allah Rızası için biraz para istiyorum.” Dedi.

İmâm-i Şafi-i (r.a.), keseyi hiç açmadan, olduğu gibi o şahse verdi. Halbuki biliyordum ki, kendisinin de hiç parası yoktu.

İmâm-i Şafi-i Hazretleri (r.a.), Yemen’e bir sefer yapmıştı. Dönüşünde onbin dirhemle gelip, çadırını Mekke’nin dışında kurdurarak, ziyaretçilerini orada kabul etti.

Halk topluluklar halinde İmâm-i şafi-i (r.a.) ye gelerek müşküllerini halediyordu. Ziyaretçiler arasında bulunan fakirlere de para dağıtıyordu. Böylece, Yemen’den getirdiği onbin dirhemin hapsini fakirlere dağıttı.

Ve ondan sonra da;

-“Oh şimdi rahatladım.” Buyurdu.

Mısır’ın ileri gelenlerden birnin hanımı, bir münakaşada kocasına;

-“Ey Cehenemlik.”dedi.

Bu cevap karşısında bu şahıs hanımına;

-“Ben cehennemlkik isem, seni boşadım.” Dedi.

Fakat hanımını da çok seviyordu. Âlimleri toplayıp bu mes’eleyi sordu. Kimse cevab veremedi.

-“Senin cehenemlik olup olmadığını Allah (c.c.) bilir.” Dediler.

Âlimler arasından henüz daha genç yaşta olan İmâm-i şafi-i Hazretleri (r.a.) kalkıp;

-“Ben senin mes’eleni çözerim.” Dedi.

Oradakiler şaşırdılar. Bu kadar âlimin cevab veremediğine, nasıl cevap verecek diye merak ettiler.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri Hadis ilimlerini etfara ışık saçar gibi yayan İmâm-i Şafi-i radiyallah-u anh veli kulun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Bor-e beşire Mecido (Girnavas mevki-i)

İmâm-i Şafi-i (Radiyallah-u anh)- 10

İmâm-i Şafi-i hazretleri (r.a.) dedi ki;

-“Önce sen benim sorularıma cevab ver!”

Ve devam etti;

-“Bir günah işlediğin vakit, Allah korkusundan bu günahı terk ettiğin oldu mu?” dedi.

Adam;

-“Allah-u Teâlâ’ya yemin ederim ki çok oldu.”

İmâm-i şafi-i hazrteleri (r.a.);

-“Bu halinle cennetlik olduğun anlaşılmaktadır.” Buyurdu.

Orada bulunan âlimler, hangi delil ile bu hükmü verdiğini sordular;

İmâm-i Şafi-i hazretleri (r.a.);

-“Kur’an-i Kerimde; ‘Bir kimse Allah korkusundan nefsini günahlardan men ederse, onun yeri elbette cennettir.’ Buyurulmaktadır. Hükmünü bu ayet-i kerimeye göre verdim.” Buyurdu.

Oradaki âlimler susup kaldılar.

Abdullah bin Muhammed Bekri (r.a.) şöyle anlatmıştır.

-“İmâm-i Şafi-i (r.a.) ile Bağdad’da nehir kenarında oturuyor idik. Bir genç gelip abdest almaya başladı.

Fakat abdesti yanlış idi.

İmâm-i Şafi-i (r.a.) o gence;

-“ABDESTİ TAM AL. ALLAH-U TEÂLÂ SANA DÜNYA VE AHİRET SAADETİ VERSİN.” Buyurdu.

Genç tekrar abdest alıp, yanımıza geldi, ve;

-“Bana nasihat et, öğret.” Deyince,

İmâm-i Şafi-i (r.a.) şöyle buyurdu;

-“Allah-u Teâlâ’yı bilen necat (kurtuluş) bulur. Dininde titizlik gösteren, kötülüklerden kurtulur. Nefsini ıslah eden, saadete kavuşur. Biraz daha istermisin?.” Dedi.

Genç;

-“Elbet isterim.” Deyince,

İmâm-i Şafi-i (r.a.) şöyle devam etti;

-“Kim üç şey’i yaparsa İMÂNI KAMİL OLUR.”

-“1- Emr-i Bilma’ruf yapmak, yani Allah-u Teâlâ’nın emirlerini yapmak ve yaymak.

-“2- Nehy-i anil-münker yapmak, Ya’ni Allah-u Teâlâ’nın yasaklarını yapmamak ve yapılmaması için uğraşmak.”

-“3- Her şeyde Allah-u Teâlâ’nın dinde bildirdiği HUDUTLAR İÇİNDE BULUNMAK.” Buyurdu.

İmâm-i Şafi-i (r.a.) Sonra;

-“Biraz daha istermisin?” deyince,

Genç;

-“İhsan ediniz Efendim.” Dedi.

İmâm-i Şafi-i (r.a.) şöyle buyurdu;

-“Dünyaya bağlanıp, ona düşkün olma, ahreti iste. Bütün hal ve haraketinde Allah-u Teâlâ’yı hatırla ki, KURTULANLARDAN OLASIN.”

Bu nasihatları dinleyen genç, son derece memnun olup, benim yanıma yaklaşarak,

-“Bu zat kimdir?” dedi.

Ben de;

-“İmâm-i Şafi-i hazretleri (r.a.) dir.” Diye Tanıttım.

Bunun üzerine genç;

-“Bu gün NE BAHTİYARIM Kİ BÖYLE BÜYÜK ZATI GÖRÜP, NASİHATINI DİNLEDİM.” dedi.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri Hadis ilimlerini etfara ışık saçar gibi yayan İmâm-i Şafi-i radiyallah-u anh veli kulun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Girnavas mevki-i (Cin tepesi)

İmâm-i Şafi-i (Radiyallah-u anh)- 11

İmâm-i Şafi-i hazrteleri (r.a.) şöyle anlatmıştır;

-“Bir gece rü’yamda Peygamber efendimiz (Sallallahu aleyhi ve selem) i görmekle şereflendim.”

Bana buyurdu ki;

-“Sen kimdensin?”

Cevabında;

-“Ben senin kabilendenim.” Dedim.

Resulullah (a.s.v.);

-“Bana yaklaş.” Buyurdu.

Yanına gittim. Mubarek ağzının suyunu dilime, ağzıma ve dudaklarıma sürüp;

-“Hadi, Allah-u Teâlâ sana bereket versin.” Buyurdular.

İmâm-i Şafi-i (r.a.) Kendisi anlatır;

-“Çocukluk zamanında, Mekke’de rü’yamda Peygamber Efendimiz (Sallallahu aleyhi ve selem) i gördüm.
Tam bir heybetle Mescid-i Haramda insanlara imâmlık yapıyorlardı.”

Namaz bitince yanlarına gidip,

-“Bana da ilim öğretiniz.”dedim.

Bunun üzerine kaftanının altında bir terazı çıkarıp;

-“Bu senin içindir.” Buyurup hediye ettiler.”

Bu rü’yamı tâbir ettirdim.

Dediler ki;

-“Sen İlim’de İmâm olursun ve sünnet üzere olursun. Terazı ise, Hakikat-ı Muhammed’diye ye kavuşacağın alâmetidir.”

Yine  İmâm-i şafi-i hazretleri (r.a.) anlatır;

-“Bir gün rü’yamda Hazreti Ali (r.a.) efendimizi gördüm. Parmağından yüzüğünü çıkardı, parmağıma taktı. Bu haraketi, kendi ilminin ve Resulullah (a.s.v.) ın ilminin bana geçmesi alâmeti idi.”

İmâm-i Şafi-i (r.a.) altı yaşında iken mektebe gitmeye başladı. Zahide bir annesi vardı. İnsanlar emânetlerini ona bırakırlardı.

Bir gün iki kişi gelip, bir bohça verdiler. Daha sonra biri gelip bohçayı istedi. Annesi gelene bohçayı verdi. Biraz sonra diğeri gelip, bohçayı istedi. Bohçanın arkadaşına verildiğini söyleyince;

-“Biz ikimiz beraber gelmeyince bohçayı vermeyin demiştik. Bohçayı niçin verdiniz.” Dedi.

Annesi üzüldü. O sırada İmâm-i Şafi-i hazretleri (r.a.) geldi. Annesinin üzüntülü olduğunu görünce sebebini sordu.

Annesi olanları anlattı. Bunun üzerine annesine;

-“Sen üzülme ben şimdi bohçayı isteyanla konuşurum.”

Bohçayı isteyen şahsın yanına gelip dedi ki;

-“Sizin bohçanız olduğu yerde durmaktadır. Git arkadaşını getir.”

Adam aldığı cevab karşısında şaşırıp, geri dönüp giti. Bir daha da gelmedi.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri Hadis ilimlerini etfara ışık saçar gibi yayan İmâm-i Şafi-i radiyallah-u anh veli kulun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Dara harabeleri (Mardin)

İmâm-i Şafi-i (Radiyallah-u anh)- 12

İmâm-i Şafi-i hazretleri (r.a.), din-i İslama hizmet uğrunda tükettiği hayatının son anlarını Kur’an-i Kerim’i dinleyerek geçirmiştir.

ÖMRÜNÜN SONUNA KADAR HER GÜN BİR HATİM OLMAK ÜZERE, Ayda otuz hatim okurdu. Ramazan-i şerifte ise GECE VE GÜNDÜZ BİRER HATİM olmak üzere, altmış hatim okurdu.

Artık vefatının yaklaştığı sırada takatsız düşmüştü. Önceki gibi okuyacak durumda değildi. Fakat okuyan birinden dinlemek arzu ediyordu. Bu halde iken, talebesi Ebu Musa Yunus bin Abdüla’la yanına girmişti.

Ona;

-”Ey Ebu Musa bana kur’an-i kerimden Al-i İmran suresinin yüzyirminci ayeti kerimesinden sonraki ayetleri yavaş yavaş oku.” Dedi. O da okumaya başladı.

İmâm-i Şafi-i (r.a.) okunan ayeti kerimelerin ma’nalarına dalmış, derin bir huşu içinde dinliyordu.

İmâm-i Şafi-i hazrteleri (r.a.) son nefeslerini vermek üzere iken halini sordular.

-“Dünyadan göçüyorum. Artık ondan ayrılıyorum. Ümit şerbetini içiyorum. Kerim olan Rabbime gidiyorum.” Buyurdu.

Vefatı İslam âlemi için büyük bir kayıp oldu. Duyulduğu her yerde, derin üzüntü ve gözyaşları ile karşılandı.

Kabri kazılırken etrafa misk kokusu yayıldı. Orada bulunanlar bu koku’nunun te’sirinde kalıp, kendilerinden geçtiler.

Kahire’de El Mukattam dağının eteğinde ‘Kurâfe kabristanına’ defn edildi. Daha sonra kabri üzerine bir türbe yapılmıştır. Türbesi üzerindeki şimdiki muhteşem kubbe, EYYUBİ SULTANLARINDAN el-Melikel-Kâim tarafından 608 (M. 1211) yılında yapılmıştır. SELAHHADDİN-İ EYYÜBİ tarafından da, türbesinin yanında büyük bir medrese yaptırılmıştır.

İmâm-i Şafi-i hazretleri (r.a.) nin kıymetli sözlerinden ve nasihatlarından bir kısmı şunlardır;

İmâm-i Şafi-i (r.a.) buyurdu ki;

-“Dünyada zahid ol, dünya malına bağlanma! Ahreti isteyici ol, onun için çalış! Her işinde Allah-u Teâlâ’yı hatırla. Böyle yaparsan, kurtulmuşlardan olursun. Ruhsat ve te’viller ile uğraşan âlimlerden fayda gelmez.”

İmâm-i Şafi-i (r.a.) buyurdu ki;

-“İnsanları tamamen razı ve memnun etmek çok zordur. Bir kimsenin, bütün insanları kendinden hoşnut etmesi mümkün değildir. Bunun için kul, daima Rabbını razı etmeye bakmalı, ıhlas sahibi olmalıdır.

-“İlmi, kibirlenmek, kendini büyük görmek için isteyenlerden hiçbiri felah bulmuş değildir. Ama ilmi tevazu için, âlimlere ve insanlara hizmet için isteyen, elbette felah bulur, kurtulur.”

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri Hadis ilimlerini etfara ışık saçar gibi yayan İmâm-i Şafi-i radiyallah-u anh veli kulun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Girnavas mevki-i (Nusaybin)

İmâm-i Şafi-i (Radiyallah-u anh)- 13

Biri İmâm-i şafi-i hazrteleri (r.a.) den nasihat isteyince buyurdu ki;

-“Senden daha çok malı ve parası olan kimseyi kıskanma. O malına ve parasına hasretle ölür. İbadeti ve taatı çok olan kimselere gıpta et. Yaşayanlar da sonunda ölecekleri için, onların dünyalıklarına özenmeğe değmez.”

-”Hiçbir kimse yoktur ki, dostu ve düşmanı olmasın. Madem ki böyledir, o halde Allah-u Teâlâ’ya itaat edenlerle beraber bulun, onları sev.”

-“İlim ezber edilen şey değil, ezber edilen şey’den te’min edilen faydadır.”

-“Kalbine ilâhi bir nur penceresinin açılmasını isteyen şu dört şey’i yapsın;”

-“1-Günün belli bir vaktinde yalnız kalsın ve huzura dalsın.”
-“2-Mi’desini pek fazla doyurmasın.”
-“3-Sefih kimselerle düşüp kalkmağı bıraksın, kötü kimselerle düşüp kalkmasın.”
-“4-İlimleriyle yalnız dünyalık arzu eden kimselere yaklaşmasın.”

-“Sadık dost, arkadaşının hüzün ve sevinçte ortağı olandır.”

-“İki kişinin, darıldıktan sonra birbirinin ayıplarını ortaya çıkarması, munafıklık alametidir.”

-“Allah-u teâlâ’yı sevdiğini söylersin, halbuki, ona isyan edersin. Böyle sevgi olmaz. Eğer sevginde samimi olsaydın, Allah-u Teâlâ’ya itaat ederdin. Çünkü seven, sevdiğine itaat eder.”

-“Ey insan, dilini muhafaza et. Seni sokmasın. Çünkü o, büyük bir yılandır. Kabirlerde, kahraman ve cesur kimselerin bile kendileriyle karşılaşmaktan çekinip, dilinin kurbanı giden nice kimseler vardır.”

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri Hadis ilimlerini etfara ışık saçar gibi yayan İmâm-i Şafi-i radiyallah-u anh veli kulun yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

İmâm-i Ahmed bin Hanbel (Radiyallah-u anh)

Ehli sünnetin amelde dört hak mezhebinden biri olan Hanbeli mezhebinin imâm-i. Künyesi, Ebû Abdullahtır. 164 (M. 780) senesinde Bağdad’da doğdu. 241 (M. 855) senesinde bir Cum’a günü Bağdad’da vefat etti. Aslen Basra’lıdır. Babasının ismi Muhammed bin Hanbel’dır.

Dedesi Hanbel bin Helâl, Basra’dan Horasana yerleşmiş ve Emevi Devletinde Serahs şehri valiliği yapmıştır. Babası asker (subay) idi.

Ahmed Bin Hanbel (r.a.) in ailesi, annesi ona hamile iken, Merv’den Bağdad’a göçmüş ve Bağdad’da doğmuştur.

Soy itibariyle, hem anne, hem de babası tarafından arap asıllıdır. Nesebi İslamiyet’ten önce ve sonra Araplar arasında meşhür bir kabile olan “Şeyban kabilesine” dayanır.

Bu kabile Adnan kabilesinin bir kolu olan Rebia kabilesinden bir kol olup, Nizar kabilesinde Peygamber Efendimiz (Sallallahu aleyhi ve sellem) in soyu ile birleşir.

Ahmed bin Hanbel (r.a.) in babası daha o çok küçük yaşta iken vefat etmiştir. Otuz yaşında vefat eden babasından, önemli bir miras ta kalmamıştı. Onun yetişmesi ile annesi ilgilenmiştir. Daha küçük yaşta iken ilim tahsiline başlamıştı. Bu sırada Bağdat önemli bir ilim merkezi idi. Burada hadis alimleri, kıraat alimeleri, tasavvufta yetişmiş büyük zatlar ve diğer ilimlerde yetişmiş kıymetli alimler bulunuyordu.

Tahsili:

Ahmed bin Hanbel (r.a.), ilim öğrenmeye küçük yaşta başlamıştır. Önce kur’an-ı kerim’i ezberledi. Bundan sonra lügat, hadis, fıkıh, sahabi ve tabiin rivayetlerini öğrendi.

Ahmed bin Hanbel (r.a.), emsali arasında ciddiyeti, takvası, sabrı, metanet ve tahammülü ile meşhur olmuştur. Bu hali, henüz 15-16 yaşlarında iken temas kurduğu alimlerin dikkatini çekmiştir. Heysem bin cemi (r.a.), Onun hakkında, daha o sırada şöyle demiştir.

-“Bu çocuk yaşarsa, zamanındakilerin ilimde hucceti (rehberi) olacaktır.

İlk önce İmâm-i A’zam (r.a.) ın talebesi oln Ebû Yusuf (r.a.) dan fıkıh ve hadis ilminde ders almıştır.
Bundan sonra da üç sene Huşeym (r.a.) in derslerine devam etmiştir. Ondan hadis-i şerif dinlemiştir. Bu sırada henüz 16 yaşında idi.

Kendisi;

-“Huşeym (r.a.) den işittiğim her şeyi ezberledim.” Demiştir.

Bundan başka Bağdad’da bulunan meşhur âlimlerden de ders aldı. 179 (M. 795) Senesinde tahsile başlayıp 186 (M. 802) senesine kadar 7 yıl Bağdad’da ilim öğrendi. Bundan sonra ilim tahsili için seyahatlara başladı.

186 yılında Basra’ya ve bir yıl sonra da oradan Hicaz’a gitti. Böylece küfe, Basra, Mekke-i mükerreme, Medine-i münevvere, Şam ve el- Cezire’ye giderek hadis ilmini öğrendi.

Hadis ravilerini bizzat görerek, onlardan hadis-i şerif dinledi. Basra ve Hicaz’a beşer def’a seyahat yapmıştır.

Hicaz’a yaptığı ilk seyahatinde, fıkıh ilminde hocası olan İmâm-i Şafi-i (r.a.) ile görüşmüştür.  Bu görüşme Mekke’de Mescid-i Haram’da olmuştur. İkinci defa ise, Bağdad’da buluşmuşlardır.

 

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri İmâm-i Hanbel (r.a.) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Cöka Kanika (Girincik köyü) Nusaybin

İmâm-i Ahmed bin Hanbel (Radiyallah-u anh)- 2

İmâm-i Ahmed bin Hanbel (r.a.), ilim tahsili için her türlü zorluğa katlanmıştır. Hadis-i şerif dinleyip öğrenmek üzere, pek çok seyahat yapmıştır.

Bu seyahatlerinin çoğuna, YAYA OLARAK ÇIKMIŞTIR. İlk hac seferini 187 (M. 803) senesinde yaptı. Bundan sonra 191 (M. 806) ve 196 (M. 811) senelerinde de hacca gitti. 196 ‘daki hac seferinde, bir sene Mekke-i Mükerreme’de kaldı. 198 yılında da hac yapıp, bir sene daha orada kaldı.

Bu zaman zarfında hadis-i şerif öğrenme faaliyetini sürdürdü. Hac yapmak için beş defa Mekke-i mükerreme’ye gitmiştir. Bu seferlerinden birinde, hac yaptıktan sonra bir müddet, mücâvir olarak Mekke’de kaldı.

Sonra Yemen’in San’a şehrinde bulunan meşhur hadis âlimi Abdurrezak bin Hemmam (r.a.) dan hadis-i şerif öğrenmek için San’a’ya gitmek üzere yola çıktı.

Bu yolculuk sırasında ilim oğrenmek uğruna çok sıkıntı çekti. Yolda yiyeceği bitmişti. Parası da olmadığı için, San’a şehrine varıncaya kadar, nakliyecilerin yanında ücretle hamallık yaptı.

San’a’da Abrürrezaak bin Hemmam (r.a.) den ders aldı. Ticaret ve kazanc için elverişli olmayan San’a’da iki sene kalıp, sıkıntılara katlandı.

Abdürrezzak bin Hemmam (r.a.) dan Hadis-i şerif dinledi. Böylece İmâm-i Zühri (r.a.) ve İbn-i Müseyyib (r.a.) yoluyla rivayet edilen, birkaç hadis-i şerif-i işitip öğrendi.

Ahmed bin Hanbel (r.a.), ilim öğrenmek için pek çok İslâm beldesini dolaştı ve bu uğurda pek çok meşeakkate katlandı. Kitab çantalarını sırtında taşıdı.

Bir seferinde onu tanıyan biri ezberlediği hadis-i şerifin ve yazdığı notlarının çokluğunu görerek;

-“Bir Küfe’ye bir Basra’ya gidiyorsun! Ne zamana kadar böyle devam edeceksin?” deyince.

Ahmed bin Hanbel hazretleri (r.a.);

-“Hokka ve kalem ile mezara kadar…” diyerek cevab vermiştir.

Ahmed bin Hanbel (r.a.) in kuvvetli hafizasının yanında dikkatı çeken bir vasfı da, işittiği bütün hadis-i şerifleri yazmaya çok önem vermesiydi.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri İmâm-i Hanbel (r.a.) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Bor-e Beşire Mecido (Girnavas) Nusaybin

İmâm-i Ahmed bin Hanbel (Radiyallah-u anh)- 3

Yaşadığı devir, ilmin tedvin edildiği, kısımlara ayrılıp, yazıldığı bir devir idi. Fıkıh ve lügat ilmi tedvin edilmiş, hadis ilmi tedvin edilmekte, yazılan hadis-i şerifler toplanmakta idi.

Ahmed bin Hanbel (r.a.), böyle bir zamanda din ilimlerini öğrenip, bilhassa tefsir, hadis ve fıkıh ilimlerinde yüksek seviyeye ulaşmıştır.

Netice itibariyle, küçük yaşta ilim tahsiline başlayan Ahmed bin Hanbel (r.a.), Bağdad’da birçok âlim’den ilim öğrenip, hadis-i şerif dinledi. Sonra Küfe’ye, Basra’ya, Mekke’ye, Medine’ye, Yemen’e, Şam’a gitti.

Bu gittiği şehirlerde bulunan en büyük âlimlerden, fıkıh ve hadis ilimlerini öğrendi. Zamanında yaşayan Zünnun-i Mısrı (r.a.), Bişri Hafi (r.a.), Sırrı-yi Sekati (r.a.), Ma’ruf-i Kerhi (r.a.) gibi bir çok büyük evliya ile de görüşmüş, onlarla sohbet etmiştir.

Yezid bin Harun (r.a.), Cerir ibni Abdulhamid (r.a.), Velid bin Müslim (r.a.), Veki bin Cerrah (r.a.), İmâm-i Ebu Yusuf (r.a.), İbrahim bin Sa’d (r.a.), Yahya bin Sa’id Kettan (r.a.), Süfyan bin Üyeyne (r.a.), fıkıh ilminde hocası Muhammed bin İdris Şafi-i (r.a.), Abdurrezak bin Hemmam (r.a.) dan ve daha nice âlimlerden ilim okudu. Sonra tekrar Bağdad’da döndü. BUNDAN SONRA İLMİNİ YAYIP, İNSANLARA ÇOK FAİDELİ OLDU.

Dersleri ve Talebeleri;

Ahmed bin Hanbel (r.a.), daha önceki yıllarda fetvalar vermekle beraber, ders ve fetva verme işine, kırk yaşında başlamıştır. Bundan sonra hadis rivayetinde ve fetvada başvurulan önemli bir kaynak olmuştur.

Çünkü o, ilmi ve üstün ahlaklı ile çok sevilip, meşhur olmuştur. İki çeşit ders halkası (meclisi) vardı.

Biri; Talebelerine verdiği muntazam dersler,

Diğeri; Hem talebelerinin, hem de halktan isteğenlerin katıldığı dersler idi.

O’nun ilim meclisine pek çok kimse katılırdı. Bazı rivayetlere göre, dersini dinleyenlerin sayısı beşbini bulmuştur.

Ahmed bin Hanbel (r.a.) den ders alıp, ilim öğrenen talebenin çokluğu, ondan Hadis-i şerif edenlerin ve fıkhı mes’eleler nakledenlerin pek çok sayıda olmasından da anlaşılmaktadır.

O’NUN MECLİSİNE GELİP, DERSLERİNİ DİNLEYENLERİN BİR KISMI, SADECE ONDAKİ ÜSTÜN HALLERE VE YÜKSEK AHLAKA HAYRAN KALDIĞI İÇİN SOHBETİNE KATILMIŞTIR.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri İmâm-i Hanbel (r.a.) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Bor-e Beşire Mecido (Girnavas)

İmâm-i Ahmed bin Hanbel (Radiyallah-u anh)- 4

Böylece bir kısmı hem ilmini hem ahlakını alırken, bir kısmı da onun yaşayışına göre yaşamak, O’NU TANIMAK, AHLAK VE EDEB HUSUSUNDA YAPTIĞI VA’ZU NASİHATTEN İSTİFADE ETMEK İÇİN HUZURUNA GELİYORDU.

Ahmed bin Hanbal (r.a.) in meclisinde, derslerinde vekâr, ciddiyet, tevazu ve gönül huzuru hakim idi.

Dinleyenlere ve katılanlara saâdet vesilesi olan derslerini, ikindiden sonra Bağdad’da büyük bir meclisinde verirdi.

Ders meclisinde daima kitablarıyla, yazıp kaydettikleri ile çıkardı. Çok kuvvetli bir hafizaya sahib olmasına rağmen, Hadis-i şerif rivayet ederken, yanındaki yazdıklarına bakardı. Kitabından okur talebelerine yazdırırdı.

Derslerinde Hadis-i şerif rivayetinden başka, bir de fıkhı mes’eleler hakkında verdiği cevablar yer almakta idi. O’ndan ders alıp, ilimde yetişenlerin sayısı 900 civarındadır.

En meşhur talebeleri şu zatlardır;

Kendi oğlu Salih bin Ahmed (r.a.), babasının ictihatlarını, yazdığı mektublarla yaymıştır. Kadilik vazifesi de yaptığı için, Hanbeli mezhebini tatbik etmiş, uygulama safhasına koymuştur.

Diğer oğlu Abdullah bin Ahmed (r.a.), babasının ictihadlarını nakletmiştir.

Ebu Bekr el-Esrem (r.a.), Hanbeli fıkhını nakletmiştir.

Abdulmelik bin Abdulhamid el-Meymuni (r.a.), Ahmed bin Hanbel (r.a.)in derslerine yirmi iki sene kadar devam etmiş, onun ictihadını ve açıkladığı mes’eleleri yazmıştır. Hanbeli fıkhını rivayet husussunda büyük hizmeti olmuştur.

Ebu Bekir el-Mervezi (r.a.), en başta gelen talebesi olup, hocasının ictihadından, fetvalarından pek çoğunu nakletmiştir.

Harb bin İsmail el-Hanzali (r.a.), hocasından rivayetleri vardır.

İbrahim bin ishak el-Harbi (r.a.), Ahmed bin Hanbel (r.a.) den fıkıh ve hadis ilmine dair rivayetler nakletmiştir. Bu zat, zühd ve takva bakımından hocasına tam uymuştur.

Ebu Bekr el-Hallal (r.a.), Hanbeli mezhebinin hükümlerini yazmış ve bu hususta büyük gayretler göstermiş, seyahatlar yapmış ve pek çok kitab yazmıştır.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Tâlâ hazretleri (c.c.) bizleri ve sizleri İmâm-i Hanbel (r.a.) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı afv eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu