بسم الله الرحمن الرحيم

Muhammed Cezûli (r.a.) nın yazmış olduğu Deail-ül Hayrat kitabın ilk sayfası

Muhammed Cezûli (Radiyallah-u anhu);

Hadis âlimi. İsmi Muhammed bin Süleyman bin Ebi Bekr el-Cezûli olup, künyesi Ebu Abdullah’tır. Şeriflerdendir. Doğum tarihi bilinmemektedir.

Fas’ın “Sus” şehrinde doğdu. 870 ((M. 1465) senesi Rabi’ul-evvel ayının onaltısında zehirlenerek şehid edildi.

Fas’ın “Fugal” bölgesinde yaptırdığı Cami’nin bahçesinde defn edildi. Seneler sonra Merrâkuş’e nakl edilerek, onun için yaptırılan türbeye defn edildi. Türbesi günümüzde ziyeret mahallidir.

Muhammed Cezûli (r.a.), memleketinde bir süre tahsil gördükten sonra, “Fas” şehrine giderek Saffarin Medresesi’nde tahsiline devam etti. Tahsilini tamamladıktan sonra tekrar memleketine döndü. Fakat tekrar memleketinden ayrılmak zorunda kaldı.

Bu ayrılma hadisesi şöyle anlatılır;

-“Muhammed Cezûli (r.a.) nın bulunduğu bölgede, iki kabile arasında şiddetli kavga olmuştu. Bu kavga sırasında bir genç öldürüldü. Her iki kabile, bu gencin kendileri tarafından öldürülmediğini iddiâ ediyorlardı. Aralarındaki bu iddiâlaşma o kadar ileri gitmişti ki, iki kabile tekrar kavga edecek duruma geldi.

Bu sırada oraya gelen Muhammed Cezûli (r.a.), kan dökülmesini önlemek için, o genci kendisinin öldürdüğünü söyledi.

O beldenin âdeti;

Bir adam öldüren kişi, kabileden kovulurdu. Onlar da bu âdet üzerine, Muhammed Cezûli (r.a.) yi aralarından çıkardılar. Bunun üzerine Muhammed Cezûli (r.a.) aralarından ayrılarak, Arabistan yarımadasına gitti.

Orada uzun bir müddet kaldı. Mekke, Medine ve Kudus şehirlerini dolaştı. Buralarda çeşitli âlimlerin sohbetinde bulundu.

Bir süre sonra memlektine dönen Muhammed Cezûli (r.a.), “Tit” şehrinde bulunan Ebu Abdullah Muhammed’in sohbetlerine katılarak, Şazili tarikatına girdi. Ondört sene müddetle halvete (yalnızlığa) çekildi. Sonra talebe yetiştirmeye başladı. Talebelerinin sayısının onbinleri bulduğu rivayet edilmektedir.

Şöyle anlatılır;

-“Muhammed Cezûli (r.a.) birgün bir kuyu başına abdest almak için uğradı. Kuyunun yanında su çekmek için kova ve ipi yoktu. Ne yapacağını şaşırmıştı. Bir kız, onun bu hâlini yüksekçe bir yerden gördü.”

Ve ona şöyle dedi;

-“Sen kimsin ve niye şaşırdın?”

Muhammed Cezûli, onun kova getireceği ümidi ile kendisini tanıttı ve hâlini bildirdi.

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Teâlâ hazretleri bizleri ve sizleri büyük âlim veli olan Muhammed Cezûli (Radiyallah-u anhu) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı aff eylesin. Amin.

Fuad Yusufoğlu

Balıklı Göl (Şanlı Urfa)

Muhammed Cezûli (Radiyallah-u anhu) – 2

Kız bunun üzerine ona;

-“İnsanlar seni hayır ve kerâmetle överler. Sen ise kuyudan bir su çıkarmaktan aciz akldın ve şaşırdın.” Dedi.

Ve yanına gelip kuyuya seslendi. Allah-u teâlânın izni ile su, kuyudan taşıp dışarıya akmaya başladı.

Muhammed Cezûli (r.a.) abdest aldıktan sonra kıza;

-“Sen bu kerâmete hangi âmelin sebebi ile nâil oldun?” dedi.

Kız da şöyle cevap verdi;

-“Resul-i Ekrem (Sallallahu aleyhi ve selem) e salevat-i şerifeyi çok getirmekle ve salevat okumaya devam etmekle nâil oldum.”

Muhammed Cezûli (r.a.), bu duruma hayret ederek;

-“Acaba hangi salevat-ı şerifeyi okumaya devam etsem? Diye düşünmeye başladı. O gece, bu düşünceden dolayı uykusu gelmedi.”

-“Bu düşünce içerisinde yatakta yatarken, hanımı yatağından kalktı. En güzel elbisesini giyip, örtüsünü örtüp evden dışarı çıktı. Bunu görünce, hanımının bu saate nereye gittiğini merak ederek arkasından dışarı çıktı ve gördü ki; Hanımı deniz sahiline ilerliyor, önünde bir arslan; ardında bir arslan ona bekçilik ediyordu. Merakı daha fazla arttı.”

-“Hanımı deniz kıyısına gitti. Denizin ortasında, ıssız ve küçük bir ada vardı. Arslanlar deniz kıyısında yattılar. Hanımı ise su üstünde yürüyerek o ada’aya gitti. Orada abdest alıp namaz kılmaya başladı. İbâdetini tamamladıktan sonra yine su üzerinde yürüyerek kıyıya geldi. Arslanlar da yürüyerek, biri önde, biri arkada yürümeye başladılar.”

-“Muhammed Cezûli (r.a.) daha önce eve gelip, uyuyor göründü. Hanımı eve gelip elbiselerini değiştirip yattı.; (-“Hanım bunu her gece mi yapıyor?”) diye düşünerek, üç gece onu gözetledi. Hanımının her gece böyle yaptığını gördü. Üçüncü gecenin sabahında bu durumu hanımına sordu.”

Hanımı ona;

-“Siz bu işe şimdi mi vâkıf oldunuz? Uzun seneler ben böyle yapıyorum.” Dedi.

Bununn üzerine Muhammed Cezûli (r.a.);

-“Acaba bu keramete ne sebeple kavuştunuz?” diye sorunca,

Devam edecek…

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Teâlâ hazretleri bizleri ve sizleri büyük âlim veli olan Muhammed Cezûli (Radiyallah-u anhu) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı aff eylesin. Amin.

Fuad Yusufoğlu

Balıklı Göl (Şanlı Urfa)

Muhammed Cezûli (Radiyallah-u anhu) – 3

Hanımı;

-“Resul-i Ekrem (Sallallahu aleyhi ve selem) e salevatı şerife okumayı hiç bırakmadım. Bu yüzden buna kavuştum” dedi.

Muhammed Cezûli (r.a.);

-“Devam ettiğiniz bu salevat-i şerife hangisidir?” diye sual etti.

Hanımı cevap vermedi.

Israr edince;

-“Bu gece istihâre edeyim, izin olursa, cevap veririm.” Dedi.

Sabahleyin hanımı;

-“Açıkça söyliyeyim, haber vermeye izin yoktur. Ancak Salevat-i şerifleri topla, onların içinde varsa; (-“vardır”) diye haber veririm.” Dedi.

Bunun üzerine Muhammed Cezûli (r.a.) birçok kitaplarda bulunan salevatı şerifleri topladı ve bir kitap yazdı. Hanımına , yazdığı bu kitabi okuduğu zaman ,

Hanımı;

-“İçinde birkaç yerde vardır.”

Dedikten sonra;

-“Bu kitabı okumaya devam edenin, Allah-ü teâlâ’nın rahmetine kavuşacağına şüphe yoktur.”dedi.

Muhammed Cezûli (r.a.) bu esrinde, “Delâil-ül-hayrât ve şerâvarık-ül-envar” ismini verdi. Bunun manası; hayırlara deliller ve parlayan nurlar’dır.

Muhammed Cezûli (r.a.) nin kabrinin nakli şöyle anlatılır;

-“Muhammed Cezûli (r.a.) nin kabrinin bulunduğu belde küffar eline geçince, talebesinin talebesi;

-“Hocamızı orada bırakmıyalım.” Diyerek kabrini açtırdı

Aradan (70) yetmiş sene geçmişti. Kabrini açtıklarında, mübarek bedenini, nasıl defn edilmiş ise o halde olduğunu gördüler. Onu sevenlerden birisi, Muhammed Cezûli (r.a.) nin alnına parmağını bastrıdı. Alnındaki kan dağıldı. Parmağını kaldırınca, yine toplandı. Sanki canlı bir insan idi. Oradan mübarek bedenini alıp, Merrâkûş’a getirip defn ettiler. Kabrinin üzerine bir türbe yaptırdılar.

Muhammed Cezûli (r.a.) nin Delâil-ül-hayrat’tan başka bazı eserleri de vardır. Hizb-ül-felâh ve hizb-i Sübhân ed-daim yazmış olduğu eserlerdendir.

Devam edecek….

İslam âlimleri ansiklopedisi

Allah-u Teâlâ hazretleri bizleri ve sizleri büyük âlim veli olan Muhammed Cezûli (Radiyallah-u anhu) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı aff eylesin. Amin.
Fuad Yusufoğlu

Balıklı göl (Şanlı Urfa)

Muhammed Cezûli (Radiyallah-u anhu) – 4

Delâil-ül-hayrât’ta toplanmış olan salavat-ı şeriflerden bazıları şunlardır;

-“Allahümme salli alâ Muhammedin ve ezvacihi ve zürriyyetihi kemâ sallayte alâ İbrahime ve barik alâ Muhammedin ve ezvacihi ve zürriyyetihi kemâ bârekte alâ âli İbrahime inneke hamidün mecid.”

-“Allahümme salli alâ Muhammedin kemâ salayte alâ İbrahime ve barik alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin kemâ bârekte alâ İbrahime inneki hamidin mecid.”

-“Allahümme salli alâ Muhammedin-in-nebiyy-il-ümmiyyi ve alâ âli Muhammed.”

-“Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin kemâ saleyte alâ İbrahime ve alâ âli İbrahime inneki hamidun mecid. Allahümme bârik alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin kemâ bârekte alâ âli Muhammedin kemâ bârekte alâ İbrahime ve alâ âli İbrahime inneke hamidin mecid. Allahuımme ve terahhem alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin kemâ terahhamte alâ İbrahime ve alâ âli İbrahime inneke hamidin mecid.”

-“Allahummeve tehannan alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin kemâ tehannanta alâ İbrahime inneke hamidin mecid. Allahümme ve sellim alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin kema selemte alâ İbrahime ve alâ âli İbrahime inneke hamidin mecid.”

-“Allahümme bârik alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin kemâ bârekte alâ âli İbrahime inneke hamidin mecid.”

-“Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âlihi ve eshabihi ve evladihi ve ezvacihi ve züürriyyetihi ve ehl-i beytihi ve eshabihi ve esharihi ve ensarihi ve eşyaihi ve muhibbihi ve ümmetihi ve aleyna maahüm ecmaine ya erhamarrahimin.”

-“Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli Muhammedin ve alâ ehl-i beytihi.”

İslam âlimleri ansiklopedisi

(Kaynak)

1-Neyl-ül-ibtihâc
2-Brockelmann Gal. 2 sah, 252
3-Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye sah, 1042

Allah-u Teâlâ hazretleri bizleri ve sizleri büyük âlim veli olan Muhammed Cezûli (Radiyallah-u anhu) yüzü suyu hürmetine günahlarımızı aff eylesin. Amin.
Fuad Yusufoğlu