بسم الله الرحمن الرحيم

Bab-ül Baki’ kapısı

Ahmed bin Mübârek El-Hurfi -İbn-i Nevfel- (Radiyallah-u Anhu);

Nusaybin’de yetişen kırâat âlimlerinden. İsmi Ahmed bin Mübârek bin Nevfel el-Hurfi en-Nusaybinı’ dır. Hurafe, Nusaybin’in köylerindedir. Künyesi Ebü’l-Abbas olup, Takiyyüddin lakabı ile tanınırdı.

Doğum tarihi belli değildir. Büyük bir âlimdir. 600 (m. 1203) senesinde sonra Musul’a geldi. Orada arab dili ve edebiyatına ait ilimleri, Ömer bin Ahmed es-Sifni (r.a.) den öğrendi.

Sahih-i Buhâri’yi, Muhammed bin Muhammed ibn-i Serâyâ (r.a.) dan ve ebü’l-Vakt’ten dinledi. Hadis ve diğer ilimlerde çok yükseldi. Kırâat ilmini Şeyh İzzeddin Muhammed bin Abdülkerim el-Bevazici (r.a.) den ve Musul’da yetişen kırâat âlimi ibn-i Hamele (r.a.) den okudu.

İbn-ül-Fehhâm (r.a.) tecvid ilmini öğrendi. Daha birçok ilimde mütehassıs olarak yetişti. Kıymetli eserler yazdı.

Bir müddet “sincar” da kaldı. Orada şafi-i fıkhını okuttu. Sultan İshâk bin Sâhib, Onu Musul’a gönderdi. Musul atabeği’nin iki oğlu Salih ve Muzaffer, kendisinden ders aldı.

Sonra Cezire’ye geldi. İnsanlar kendisinden çok faydalandılar. Daha sonra Hacca gidip döndü. 664 (m. 1266) senesinde Receb ayında vefât etti.

Büyük bir kırâat âlimi olan Ahmed bin Mübarek (r.a.), çok geniş bir ilme sahiptı. Çok üstünlükleri kendisinde topladı. İlmini, herkesin takdir ettiği bir âlimdir.

Çok kimse Kur’an-i kerim’in kırâatını ondan öğrendi. Kırât âlimlerinden Ebü’l-Hasen Ali bin Ahmed bin Mûsa el-Ceziri (r.a.) kendisinden kırâat öğrenenlerdendir.

Şeyh Ebû Bekr el-Maksati (r.a.), ondan icazetle “Tecvid” kitabını rivayet etmiştir.

Eserleri çok kıymetlidir. “Ahkâm”hakkında bir kitabı ile “arûz” hakkında bir kitabı vardır. İbn-i Düreyd (r.a.) in “Maksûre” sini şerh etmiştir.

Hitabet ilmine dâir bir eseri de vardır. “Şerh-ül-milha” adında bir kitabı ile ferâiz’i anlatan bir manzum eseri daha vardır. Ayrıca âlimlerin lakabları hakkındaki mes’eleleri inceleyen bir manzuması da mevcuttur.

İslam âlimleri ansiklopedisi

Kaynaklar;

(1-Ma’rifetü kura-ilkibar cild; 2 sahifa; 544)
(2-Bugyet-ül-vuat cild; 1 sahife; 355)
(3-Tabakat-üş-Şafiiye cild; 8 Sahife; 29)
(4-Mu’cem-ül-müellifin cild; 2 Sahife; 57)

Allah-u Teâlâ hazretleri bizleri ve sizleri Ahmed bin Mübârek El-Hurfi -İbn-i Nevfel- (Radiyallah-u Anhu) nin yüzü suyu hürmetine günahlarımızı af eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu

Osmanlıların kâbe çevresindeki dikdikleri amudları

Ebu Sâlim Nasibi (Muhammed bin Talha);

Şafi-i fıkıh, usûl ve hadis âlimi. İsmi Muhammed bin Talha bin Muhammed bin Hasen el-Kureşi’dir.

Künyesi, Ebû Sâlim olup, Lakabi; Kemalüddün’dir. 582 (m. 1186) senesinde doğup, 652 (m. 1254) tarihinde Haleb’de vefat etti. Şafi-i fıkhında çok yükseldi. Nişabur’da Müeyyed Tuysi, Zeyneb Şa’riyye’den hadis-i şerif dinledi. Haleb’de ve dimeşk’da hadis-i şerif rivayet etti. Büyük hadis âlimi Dimyati, Mecdüddin bin Adim kendisinden hadis-i şerif rivayet etti.

Nusaybin’de kadılık yaptı. Daha sonra Dimeşk’da hatiblik yaptı. Sultanların mektublarını yazdı. Zamanının önde gelenlerinden idi. Kendisine vezirlik verildi ise de ma’zur görülmesini istedi. Vezirliği kabul etmedi. Yapılan ısrar üzerine “iki gün” vezirlik yapıp, ayrıldı.

Çok mal mülk sahibi oldu. Fakat onlara hiç itibar etmedi. Zühd yolunu tuttu. Hacca gitti. Sonra Dimeşk’a gelip bir müddet burada ikâmet etti. Sonra haleb’e gitti.

Eserleri;

1-El-Ikd-ül-Ferid lil-melik-is-Sa’id; (Matbudur)
2-EDürr-ül-Munazzam fis-Sırr-il-a’zem,
3-Tahsil-ül-meram fi tafdil-is-salati ales-Siyam,
4-El-Cifr-ül-Cami’ ven-Nur-ül-lâmi’,
5-Nefais-ül—anasır li mecalis-il-melik Nasır fil-ahla ves-saltanat veş-Şeri’ati

İslam âlimleri ansiklopedisi

Kaynaklar;

(1-Mucem-ül-müellifin cild; 10 ; sahife – 104)
(2-Tabakat-üş-Şafiiyye (Sübki) cild – 8; sahife – 63)
(3-Şezerat-üz-zeheb cild – 5; sahife – 559)
4-Esma-ül-müellifin cild – 2; sahife – 125)
(5-Keşf-üz-zünün sahife 360- 596- 734)
(6- El-A’lam cild – 6; sahife  – 175)

Allah-u Teâlâ hazretleri bizleri ve sizleri Ebu Sâlim Nasibi (Muhammed bin Talha) Radiyallah-u anhu’nin yüzü suyu hürmetine günahlarımızı af eylesin. Amin

Fuad Yusufoğlu